Hoa Cúc vàng còn được gọi là Kim Cúc, Hoàng Cúc, Cam Cúc thuộc cây thảo sống một hay nhiều năm, thân cây cao khoảng 20 – 50 cm. Thân thẳng, nhẵn, có khía dọc. Lá bầu dục, mọc so le, phiến xẻ thuỳ sâu, mép có răng cưa không đều, mặt trên màu lục sẫm, mặt dưới màu lục nhạt. Cụm hoa đầu có cuống dài mọc ở kẽ lá hay ngọn cành đường kính 1 – 1,5cm, tổng bao lá bắc là những vảy thuôn dài, mép khô, hình lưỡi nhỏ màu vàng là những cánh hoa ở ngoài, hoa ở giữa có hình ống, không có mào lông, tràng hình lưỡi dài hơn tràng hoa hình ống, có thùy tam giác nhọn và cũng có màu vàng. Quả bế.
Kim Cúc được mọc chủ yếu ở vùng Đông Nam Á: Trung Quốc và Nhật Bản, được trồng làm thuốc và làm cảnh ở nhiều quốc gia như Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản, Việt Nam, Lào, Thái Lan và Ấn Độ.
Ở Việt Nam, người dân đã trồng Kim Cúc từ rất lâu. Hiện nay có nhiều tỉnh thành trồng Kim Cúc như Hưng Yên, Hải Dương, Bắc Ninh, Hà Nội và một số nơi khác ở phía bắc. Kim Cúc thuộc loại cây ưa sáng và ưa ẩm, chủ yếu được trồng ở vườn, công viên hoặc trên cánh đồng với mục đích dùng làm dược liệu. Hàng năm cây chủ yếu ra hoa, hiếm khi có hạt. Vào mùa đông cây có hiện tương lá bị rụng hoặc hơi tàn lụi. Vào thời điểm này người ta thường cắt bỏ phần thân cành, giữ lại gốc để tái sinh hoặc làm giống trồng vào mùa xuân năm sau.
Cúc hoa vàng được trồng làm cảnh, lấy hoa ướp chè, làm rượu và làm thuốc.
Hoa thu hái vào đầu tháng 10 đến tháng 1 – 2 năm sau.
Bộ phận được sử dụng nhiều nhất trong Đông y là hoa, khi được thu hái khi hoa nở xông sinh, phơi héo và ép loại bỏ nước đen và phơi đến khô. Phải sấy than hoặc lửa nhẹ nếu khi phơi trời không có nắng.
Kim Cúc được sử dụng nhiều trong dân gian, Kim Cúc có vị đắng cay, tính ôn, vào 3 kinh, phế, can và thận, với công dụng tán phong thấp, thanh nhiệt, giải độc, giúp sáng mắt. giúp thanh nhiệt, giải độc, chữa cảm lạnh, sốt, nhức đầu, mờ mắt, viêm mũi, bong gân, thâm tím, sưng tấy.
Kim cúc rất dễ mốc, sâu mọt nên khi bảo quản cần để ở nơi khô ráo, xông Diêm sinh định kỳ. Không nên phơi nắng nhiều vì mất hương vị và nát cánh hoa, biến mầu, không được sấy quá nóng. Chỉ nên hong gió cho khô, dễ bị ẩm.
Ngoài các bài thuôc dân gian lưu truyền Kim Cúc còn được sử dụng làm trà hoa giúp ngăn ngừa ung thư do trong Kim Cúc có chứa thành phần hoạt chất Apigenin giúp ngăn ngừa sự hình thành và hạn chế sự phát triển lan rộng của tế bào ung thư. Trà Kim Cúc còn hỗ trợ ngăn ngừa lão hóa, giúp cải thiện làn da.
Nguồn: Đông Tây y Trường Xuân
